Vitamini su organske materije neophodne za normalno funkcionisanje našeg tijela. Od njih zavise rast, regulacija metabolizma, krepkost, aktivnost i dobro zdravlje. Nedostatak čak i samo jednog vitamina može dovesti u opasnost čitav ljudski organizam. Vitamini su jedan od šest osnovnih hranjivih sastojaka, kao što su to i ugljeni hidrati, masti, proteini, minerali i voda. Ove materije su neophodne za stvaranje energije, funkcionisanje organa, iskorišćavanje hrane i pravilan rast ćelija.
Vitamini su označeni slovima od A do U, a njihova asimilacija i dejstvo u organizmu direktno je uslovljena određenim mineralima. Šest osnovnih minerala potrebnih našem telu su: kalcijum, jod, gvožđe, magnezijum, fosfor i cink; a pored njih od bitne važnosti su: biotin, inozit, hlor, hrom, bakar, kalijum, niacin, selen i dr. Vitamini i minerali djeluju združeno, i bez minerala organizam nema nikakve koristi ni od vitamina. Vitamini su prirodne supstance koje se nalaze u različitim namirnicama u različitoj količini. Potrebe svakog pojedinog organizma za vitaminima su različite i svako treba da uzima onu količinu određenog vitamina koja mu je neophodna. U slijedećoj tabeli dat je pregled namirnica u kojima se mogu naći određeni vitamini i minerali, kao i koje su indikacije nedostatka ovih hranljivih materija na organizam:
|
Naziv |
Nalazi se u |
Povoljno djeluje na |
|
vitamin A |
Šargarepa, zeleno i žuto povrće, jaja, žuto voće, mlijeko i mliječni proizvodi |
Slab vid, očne tegobe i noćno sljepilo, neotpornost disajnih organa, slab imunitet |
|
vitamin B1 |
Suhi kvasac, pirinčane Ijuspe, integralna pšenica, kikiriki, povrće, mekinje, mlijeko |
Problemi sa nervima, problemi sa srcem |
|
vitamin B2 |
Mlijeko, kvasac, sir, lisnato zeleno povrće, jaja |
Loš kvalitet kose, noktiju kao i loš vid |
|
vitamin B6 |
Pivski kvasac, mekinje, pšenične klice, dinja, kupus, mlijeko, jaja (termički nestabilan) |
Anemija, nervni poremećaji, grčevi u nogama, noćno grčenje mišića |
|
vitamin B12 |
Jaja, mlijeko, sir |
Nervi, slaba koncentracija, poremećaji ravnoteže |
|
Biotin |
Jezgrasti plodovi, voće, pivski kvasac, žumance, integralni pirinač, mlijeko |
Mišićni problemi, ćelavost, sijeda kosa |
|
Bakar |
Mahunarke, grašak, šljive, integralna pšenica |
Anemija, tumori |
|
vitamin C |
Agrumi, jagodasto voće, zeleno i lisnato povrće, paradajz, karfiol, krompir, med (termički nestabilan i reaguje na svetlost) |
Stvara kolagen koji obnavlja tjelesna tkiva, desni, krvne sudove, kosti, zube, zacjeljuje rane, opekotine, snižava holesterol, pomaže apsorpciju gvožđa |
|
Cink |
Pšenične klice, sjemenke, jaja, senf, mlijeko u prahu |
Nokti, pjege |
|
vitamin D |
Mlijeko i mliječni proizvodi |
Rahitis, omekšavanje kostiju, konjuktivitis, krvarenje zuba |
|
vitamin E |
Soja, pšenične klice, biljna ulja, prokelj, zeleni spanać, integralne žitarice, jaja, (osjetljiv na niske temperature) |
Usporava starenje ćelija, izdržljivost, |
|
vitamin F |
Biljna ulja, lan, suncokret, soja, kikiriki, orasi, badem, avokado |
Koža, kosa |
|
Fosfor |
Integralne žitarice, jaja, sjemenke, jezgrasti plodovi |
Energija i snaga, desni, zubi |
|
Folna |
Mrkva, kvasac, žumance, dinja, kajsija, tikva, grah, avokado, integralna pšenica, crno ražano brašno |
Stvara crvena krvna zrnca, štiti od trovanja hranom, ublažava bolove, pojačava apetit, sprečava anemiju, deluje blagotvorno na kožu |
|
Gvožđe |
Žumance, jezgrasti plodovi, grah, zob, suhe breskve |
Otpornost, zamor, anemija |
|
Hlor |
Masline |
Varenje, gipkost, opadanje kose, ispadanje zuba |
|
Hrom |
Kukuruzno ulje |
Snižava krvni pritisak |
|
Jod |
Crni luk |
Kosa, zubi, koža, mentalna aktivnost, štitna žlezda |
|
Inozit |
Dinja, grejpfrut, suho grožđe, pšenične klice, kikiriki, kupus |
Sprečava opadanje kose, hrani moždane ćelije, snižava holesterol, smiruje nervni sistem |
|
vitamin K |
Jogurt, lucerka, žumance, sojino ulje lisnato zeleno povrće |
Sprečava unutrašnja krvarenja, zgrušava krv |
|
Kalcijum |
Integralne žitarice, mekinje, pšenične klice, zeleno povrće, jezgrasti plodovi, mlijeko i mliječni proizvodi, orasi, susam suncokret, soja, kikiriki |
Gradnja ćelija, kostiju, zuba, nervnog sistema, zaceljuje rane, gradi antitijela, sprečava zamor |
|
Kalijum |
Agrumi, dinja, paradajz, jabukovo sirće, salata, nana, suncokret, suhe kajsije, banane, krompir |
Alergije, reguliše krvni pritisak |
|
Magnezijum |
Smokve, limun, grejpfrut, kukuruz, badem, jabuke, sjemenke, jezgrasti plodovi, tamno zeleno povrće |
Nervi, mišići, pretvara šećer u krvi u energiju, srce, zubi |
|
Selen |
Mekinje, pšenične klice, crni luk, paradajz, prokelj, brazilski orah |
Tkivo |
